Hoofdstuk 5

Herdenking en reünie
Gedurende reeds enkele jaren wordt op 19 april het feit herdacht, dat op die datum het concentratiekamp Amersfoort door de Duitse kampleiding aan het Nederlandse Rode Kruis werd overgedragen. Voormalige gevangenen van het kamp krijgen een uitnodiging die dag, eventueel met begeleiders, op het terrein van het kamp aanwezig te zijn en gezamenlijk de doden te herdenken die daar gedurende de bezetting zijn omgekomen.
Echter, al tientallen jaren is op datzelfde terrein het politie-opleidingsinstituut ' De Boskamp ' gevestigd. Uiteraard was mij dat bekend en ik had de daardoor totaal veranderde situatie terplaatse al eens gezien. Van alles wat daar nog aan het voormalig kamp Amersfoort herinnerde, was nauwelijks nog iets over.
Alleen het terrein dat vroeger de appèlplaats was, lag er nog. Evenkaal als toen. En ook de grote bronzen klok, die werd geluid als de gevangenen zich "Schnell Schnell" naar de appèlplaats dienden te begeven, was er nog, zij het op een heel andere plaats dan vroeger.
En het 'kantoortje' van Hauptscharführer Berg stond er ook nog, op dezelfde plaats, dicht bij de poort. Deze hadden ze kennelijk gespaard vanwege een muurschildering, daarbinnen ooit door een gevangene aangebracht.
Voor de rest was alles anders. Allemaal nieuwe gebouwen ten dienste van het politie-opleidingsinstituut.
Door de directeur van dat instituut is toen het initiatief genomen om de herinnering aan kamp Amersfoort in stand te houden door het weinige tastbare wat er was bijeen te brengen tot een piepklein museumpje, dat werd ondergebracht in genoemd voormalig kantoortje van Berg. Hij vroeg en kreeg daarbij de steun van de regionale Amersfoortse Courant, de gemeente Amersfoort en het museum Flehite Amersfoort, dat inmiddels ook het initiatief voor wat betreft het eerdergenoemd museumpje heeft overgenomen.

Onlangs is het monument ' De Stenen Man ' , gemaakt ter herinnering aan de gefusilleerden bij de schietbaan, gerestaureerd en daar opnieuw geplaatst.
Eén keer heb ik gehoor gegeven aan de uitnodiging aan de herdenkingsplechtigheid deel te nemen. Het was heel druk. Honderden oud-gevangenen, dikwijls met invalidenwagentjes, waren gekomen. Uiteraard de nodige toespraken en er was toepasselijke muziek, veel geënt op de joodse cultuur en traditie.
Het was een zeer indrukwekkende plechtigheid en ik nam mij voor daarheen jaarlijks terug te keren. Maar mijn uithoudingsvermogen kent inmiddels zijn grenzen.
Voor de jaarlijkse plechtigheid van verleden week, zaterdag 19 april , heb ik verstek moeten laten gaan.
Maar in gedachten was ik aanwezig !


PDA Amersfoort.

Oord van vervreemden,
oord van ontheemden.
Waar veel tranen zijn vergoten,
mens en mensdom werd verstoten.
Waar men was "van God verlaten ",
waar men leerde om te haten.
Middeleeuwse slavernij.
Plek van onheil en vertwijf'ling
primitieve barbarij.
Waar werd gemarteld en gemoord,
veler leven werd verstoord.
Oord van herinnering, plek van bezinning.
Het PDA in Amersfoort.

J. Sligter.

Berkel en Rodenrijs, mei 2003.